แล้วเป็นไปได้ไหมที่ว่าเกรดธรรมดาเลี้ยงไปเลี้ยงมากลายเป็นเกรดพิเศษ ?… คำตอบนี้ตอบยากหน่อยครับ เพราะทั้งหมดขึ้นอยู่กับคำจำกัดความของ “ความพิเศษ” ของคุณว่าให้ที่อะไรไว้ ? หากความพิเศษของคุณอยู่ที่ “ตัวปลา” ที่จะต้องมีคุณสมบัติการเปิดของเกล็ด มีความเงางาม หรือความเข้มและการตัดขอบในปลาแดงแล้วล่ะก็ คำตอบก็คือ “เป็นไปได้ครับ” ปลาเกรดธรรมดามี “ม้ามืด” ที่เก็บซ่อนทีเด็ดของตัวเองไว้ลึกๆ รอวันที่เผยออกมาให้ท่านได้ชื่นชมอยู่ บางตัวเล็กๆ ไม่เปิดเลย หรือไม่มีวี่แววว่าจะแดง แต่พอได้มาอยู่กับเราที่ถูกเลี้ยงดูอย่างดีและถูกวิธี กลับมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่องและรวดเร็ว แค่เพียงระยะเวลาสั้นๆ 2-3 เดือน จากปลาธรรมดา 4 นิ้วกลายเป็นปลารุ่น 7 นิ้วที่มีหน้าตาละม้ายคล้ายคลึงกับเกรดพิเศษแบบไม่มีผิดเพื้ยนเลยก็มี แม้จะอยู่ในอัตราส่วนที่ไม่มากนักในปัจจุบัน แต่เท่าที่ได้พบเห็นด้วยตัวเองก็มีไม่น้อยครับ
แต่ถ้า “ความพิเศษ” ของคุณอยู่ที่ “ที่มา” และ “ชื่อของสายพันธุ์” ที่ถูกปั้นแต่งอย่างสวยหรูจากฟาร์มแล้วล่ะก็ ชาตินี้ทั้งชาติปลาเกรดธรรมดาก็คงไม่มีวันสู้ปลาพิเศษได้อย่างแน่นอนครับ… ตัวนี้ซื้อมาเป็น Malaysian Crossback ธรรมดา ต่อให้เลี้ยงดูได้จนสวย แจ่ม งดงามแค่ไหนก็ตามแต่ คุณค่าของมันก็ไม่อาจสู้ปลาที่หน้าตาแทบไม่ต่างกันแต่มีชื่อย่างสวยหรูในแนว Spcieal Crossback ได้ (ได้แก่ชื่อปลาที่ผมยกตัวอย่างไว้ด้านบน) เพราะชื่อปลาเหล่านั้นชนะใจคนซื้อและผู้เลี้ยงทั้ง “ความเชื่อ” และ “ราคาปลา” ไปแล้วว่ามันเหนือปลาเกรดธรรมดาทั้งหมดไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใดๆ ทั้งปวง
ในปลามังกรแดงก็เช่นกัน “ความเชื่อ” ที่ถูกยึดติดกันว่าปลาที่มาจากอินโดยังไงก็ต้องดีกว่าปลาแดงที่มาจากมาเลเซียหรือสิงคโปร์ เคยได้ยินมั้ยครับว่า “ปลาแดงจากมาเลย์หรือสิงคโปร์น่ะ ที่แดงก็แดงด้วยหลอดไฟทั้งนั้น ไม่เหมือนแดงจากอินโดที่แดงด้วยตัวเอง” ? ในเมื่อมันเป็นแบบนี้แล้ว เราก็ได้แต่ยอมรับ ไม่สามารถเข้าไปขัดกลไกที่แข็งแรงนั้นได้แม้ว่าผมเองจะเห็นปลาจากมาเลย์และสิงคโปร์ที่แดงเถือกเหนือแดงจากอินโดสีจืดชืดมานักต่อนักแล้วก็ตาม (แต่ก็ยอมรับปลาแดงจากอินโดตัวสวยมันก็แดงสวยจริง แต่เชื่อผมสิแดงจากมาเลย์และสิงคโปร์ตัวสวยก็แดงไม่เบาเหมือนกัน)
มีไหมที่เลี้ยงๆ ไปแล้วเกรดพิเศษหดหายกลายเป็นเกรดธรรมดา ?… เยอะแยะเลยครับ ! ส่วนใหญ่จะเกิดกับผู้ที่คาดหวังไว้สูงว่าปลาเกรดพิเศษที่ได้มา เลี้ยงยังไงมันก็พิเศษไม่มีทางที่กลับกลายเป็นอย่างอื่นได้ ความคิดแบบนี้ทำให้ผู้เลี้ยงๆ เลี้ยงผิดวิธี (มีหลายอย่างมากตัวอย่างเช่น เรื่องของน้ำ เรื่องการจัดสภาพแวดล้อม การจัดเซ็ทระบบกรอง การจัดหลอดไฟ อาหารการกิน และอีกหลายๆ อย่าง) แล้วผลที่ได้คือปลาหยุดความพิเศษลงไป หรือหรืออาจจะไม่หยุดแต่ไม่พัฒนามากขึ้น นี่พูดถึงกรณีเกรดพิเศษพันธุ์แท้หรือสายตรงนะครับ ถ้าเป็นพิเศษจากการใช้ “เทคนิค” มาก่อนอย่างเช่นสูตรการเลี้ยงตู้ขาวในทองมาเลย์ และการเลี้ยงปลาแดงในน้ำหมัก หากไม่สานต่อเจตนารมณ์เหล่านั้นแล้ว พอมาอยู่ที่เราอาจหยุดไปดื้อๆ อย่างนั้นเลย
เพื่อนรักนักเลี้ยงปลามังกรของผมคนหนึ่งเคยกล่าวไว้ว่า “สิ่งท้าทายในการได้มาของปลาเกรดพิเศษนั้นก็คือ การเลี้ยงดูและรักษาความไว้พิเศษนั้นไว้ให้อยู่คู่กับปลาตราบนานเท่านาน” ผมว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องจริงและเป็นสิ่งท้าท้ายสำหรับผู้ที่ครอบครองปลาเกรดพิเศษทุกๆ ท่าน… ซื้อ “พิเศษ” มายังไงก็ขอให้พิเศษแบบนั้นไปก่อนระยะหนึ่ง อย่างน้อยก็ให้พ้นระยะ Drop ของสี (ไม่เกิน 2 เดือนหลังจากลงปลาในตู้ใหม่) ถ้าเห็นว่าคงที่ แน่นอนแล้วหรือแสดงให้เห็นการพัฒนามากขึ้นค่อยตั้งความหวังในการลุ้น อย่าเพิ่งไปลุ้นตั้งแต่วันแรกของการจ่ายเงิน… อกหักดังเป๊าะ !! หัวใจแตกสลายกระจายเป็นเสี่ยงๆ มาหลายรายแล้ว 
*** อ่านข้อมูลส่วนเพิ่มนี้ได้ใน มังกรหรรษา ตอน "เมื่อความพิเศษหลุดลอยไป" นะครับ
เปรียบเทียบข้อได้เสียแล้ว สุดท้ายควรเลือกซื้อปลาเกรดไหน ?… จุดนี้ขึ้นอยู่กับ “งบประมาณ”… “ความอยาก” และ “ใจ” ของผู้ซื้อเป็นหลัก บางคนเลี้ยงเกรดธรรมดามาแล้วหลายตัวก็ไม่ประสบความสำเร็จซักที ไม่เงามั่ง ไม่ข้ามมั่ง ไม่แดงมั่ง ไม่ตัดขอบมั่ง ทั้งที่ตัวก็ใหญ่เบ่อเร่อเท่อแล้ว เลยจำใจต้องลองของพิเศษเพื่อหวังจะเติมฝันที่ขาดหายไปของตัวเอง หรือบางคนเลี้ยงเกรดธรรมดาแล้วก็สวยดี สมบูรณ์ตามสายพันธุ์ แต่ก็ยังอยากจะลองเลี้ยงเกรดพิเศษดูเพราะมีงบประมาณเหลือพอ เพื่อต้องการศึกษาหรือลองของใหม่สักหน่อยก็คงจะไม่เสียหาย หรือบางคนเพิ่งจะเริ่มต้นเลี้ยงและต้องการจะเลี้ยงจำนวนน้อยตัว แต่ไม่อยากอกหักและเสียเวลากับปลาธรรมดาที่ไม่แน่ใจว่าจะสวยได้ จึงยอมกัดฟันซื้อเกรดพิเศษเลยเพื่อหวังจะได้ปลาที่ Perfect หนึ่งเดียวในบ้าน…
สุดท้ายแล้วควรจะเลือกซื้อปลาเกรดไหนก็ขึ้นอยู่กับความต้องการของคุณเอง และงบประมาณที่จะสามารถจ่ายได้ แต่ถ้าคุณมีพื้นฐานความรู้โดยศึกษามาดี ทั้งวิธีการเลือกซื้อ การเลี้ยงดู และปัจจัยหลักต่างๆ ผมรับรองว่าคุณจะจ่ายถูกกว่าที่เป็นแน่นอนครับ ไม่ว่าจะเป็นเกรดธรรมหรือเกรดพิเศษ คุณสามารถทำให้ปลาเหล่าเหล่านั้นดีขึ้นได้ด้วยมือของคุณเอง
